herbestemming Rudolf Steiner kliniek
Den Haag, NL
Op de grens van Den Haag en Scheveningen bevindt zich de Rudolf Steiner Kliniek, bestaande uit twee vrijstaande gebouwen in een gemeenschappelijke tuin: het Raphaëlhuis en het Tobiashuis. Het Raphaëlhuis, een iconisch rijksmonument ontworpen door architect Jan Buijs, is nauw verbonden met de ontwikkeling van de antroposofische zorg in Nederland. Het beeldbepalende gebouw is in 1927 gerealiseerd als nieuwe behuizing voor de Rudolf Steiner Kliniek, die een paar jaar eerder door Willem Zeylmans van Emmichoven is gesticht. Het Tobiashuis werd in 1986 gebouwd en een jaar later in gebruik genomen. 9graden architectuur heeft in opdracht van Lievegoed het ontwerp gemaakt voor de herbestemming van beide gebouwen.
sculpturale massa in de duinen
De Rudolf Steiner Kliniek is gelegen op de top van een duin grenzend aan de Nieuwe Parklaan en de Cremerweg. Het hoofdgebouw van de Rudolf Steiner Kliniek, het huidige Raphaëlhuis, kenmerkt zich door zijn organische vormen, doorlopende witte lijnen en het sculpturale leiendak dat als een schulp over het gebouw en in het duinlandschap ligt. Het naastgelegen Tobiashuis ging in de geest van zijn eigen tijd een sterke relatie aan met het Raphaëlhuis.
herbestemming binnen oorspronkelijk gedachtegoed
Door de jaren heen heeft de Rudolf Steiner Kliniek verschillende functies en eigenaren gekend binnen de antroposofische zorgsector. Momenteel wordt het Raphaëlhuis gebruikt voor dagbesteding, kantoren en nevenfuncties voor de woonzorggroepen in het Tobiashuis. De antroposofische zorginstelling Lievegoed heeft beide gebouwen overgenomen en is voornemens ze te herbestemmen en waar mogelijk te verduurzamen passend bij het oorspronkelijke gedachtegoed.
zorgprogramma
Lievegoed wil in het Tobiashuis huisvesting realiseren voor 30 bewoners met een zorgvraag en in het souterrain dagbesteding voor jongvolwassenen met een lichamelijke en/of geestelijke beperking. De dagbesteding bestaat uit 3 groepen, waarvan 2 groepen in het souterrain van het Tobiashuis zijn ondergebracht en 1 groep in het souterrain van het Raphaëlhuis. Alle groepen kunnen gebruik maken van de tuin en buitenruimte van het Raphaelhuis. Hiervoor is een nieuw rolstoelvriendelijk plan gemaakt door landschapsarchitect Hyco Verhagen.
aanpassing met respect voor het bestaande
De interne aanpassingen van het Raphaëlhuis worden beperkt cosmetisch en met respect voor de monumentale status van het gebouw uitgevoerd. Er worden een aantal doorbraken gerealiseerd in de bestaande binnenwanden die een relatie aangaan met de bestaande monumentale openingen in het gebouw. Overige ruimten als kantoren, grote zaal en kapel blijven gehandhaafd. De aanpassingen aan de gevel van het Tobiashuis versterken de architectonische verbinding met het Raphaëlhuis. De buitenschil wordt van binnenuit hoogwaardig geïsoleerd. In combinatie met natuurlijke ventilatie en een low-tech installatieconcept ontstaat hierdoor een aangenaam binnenklimaat. De kenmerkende sculpturale gevelopeningen worden vergroot, zodat er binnen veel daglicht is.
Status: in ontwerp, 2022-2025
Locatie: Den Haag, NL
Opdrachtgever: Lievegoed
Vloeroppervlak: Raphaëlhuis 2.000 m² Tobiashuis 3.040 m²
Landschapsarchitect: Hyco Verhaagen, Hüde
