renovatie Goetheanum
Dornach, CH
Sinds 1928 vormt het Goetheanum het kloppende hart van de antroposofische beweging. Het bijzondere gebouw is ontworpen door Rudolf Steiner, de grondlegger van de antroposofie. Het Goetheanum is door zijn plasticiteit en expressieve vormgeving een belangrijk voorbeeld voor organische architectuur. Het ontwerp van 9graden architectuur voor de verbouwing van de begane grond zorgt voor een uitnodigende ruimtelijke structuur die recht doet aan het oorspronkelijke karakter van het bijzondere gebouw. Het gebouw heet haar bezoekers op een nieuwe en eigentijdse manier welkom!
Toegankelijk en eigentijds
Na bijna 90 jaar intensief gebruik, was het Goetheanum toe aan een grondige renovatie. Doel van de verbouwing van het entreegebied was om het gebouw toegankelijker te maken voor bezoekers en het een meer eigentijdse uitstraling te geven. De verbouwing moest resulteren in een ruimtelijke structuur die helderder was dan de oorspronkelijke situatie. De renovatie vormde een bijzondere uitdaging: hoe kon een vormgeving ontwikkeld worden die recht doet aan de eigenheid van het bijzondere gebouw en die tegelijkertijd een open en eigentijds karakter heeft?
Ruimtelijke polariteit
Een belangrijke ingreep was het verplaatsen van de hoofdentree naar de westzijde, waar hij oorspronkelijk bedoeld was. Tevens zijn er nieuwe verbindingen gelegd tussen entree, boekwinkel, receptie, foyer en garderobe, waardoor een ‘stromende’ opeenvolging van ruimten is ontstaan. De ingrepen werken niet als een aantasting van de ruimtelijke structuur van het Goetheanum, maar versterken juist de oorspronkelijke, veel opener opzet. Er is een interessante ruimtelijke polariteit ontstaan tussen het open en stromende karakter van het entreegebied en het besloten, geconcentreerde karakter van de grote zaal op de tweede verdieping.
Dynamisch karakter
In het entreegebied heeft 9graden architectuur balies ontworpen die door hun geknikte vorm aansluiten bij de dynamiek van het Goetheanum. Het horizontale karakter wordt ritmisch onderbroken door schuin omhoog komende elementen die de computers afdekken en de plek markeren waar bezoekers baliemedewerkers kunnen aanspreken. Alle balies rusten op een basis van in het werk gestort beton die verwant zijn met de betonnen sokkel van het Goetheanum. De opbouw van de balies is uitgevoerd in esdoornhout met een lichte en warme uitstraling. Zelfs in de detaillering van de kastdeurgreepjes is gezocht naar verwantschap met de vormentaal van het Goetheanum. Karakteristiek is de trapeziumvormige zaal die zich, in tegenstelling tot de meeste zalen, opent in de richting van het toneel. Op klein formaat vindt dit motief zijn toepassing in de kastdeurgreepjes, waarmee een subtiele samenhang wordt gevormd tussen het gebouw als geheel en zijn onderdelen.
Status: Gerealiseerd, 2016
Locatie: Dornach, CH
Opdrachtgever: Allgemeine Anthroposophische Gesellschaft
Fotografie: Meike Hansen, Hamburg